Kurgunun Temelleri

Birçok Radyo, Sinema ve Televizyon Öğrencisinin Kurgunun TEmelleri ve İlkeleri hakkında İnternette Bilgiye ulaşması zor, bende sizlere bulduğum bir PDF formatındaki bir yazıyı, düz yazı halinde burada sizlerle paylaşmayı öngürdüm...

....Urfalı....

1. KURGU................................................................................................................................ 3
1.1. Kurgu Nedir? ................................................................................................................ 3
1.2. Kurgunun Önemi .......................................................................................................... 5
1.3. Kurgunun Tarihçesi....................................................................................................... 6
1.4. Kurgu Yapma Amaçları................................................................................................ 7
UYGULAMA FAALİYETİ................................................................................................ 8
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ...................................................................................... 9
ÖĞRENME FAALİYETİ–2 .................................................................................................. 10
2. KURGU TÜRLERİ............................................................................................................ 10
2.1. Yapımın Niteliğine Göre Kurgu Türleri ..................................................................... 10
2.1.1. Drama Kurgusu.................................................................................................... 10
2.1.2. Belgesel Kurgusu................................................................................................. 14
2.1.3. Reklaâm Kurgusu ................................................................................................ 15
2.1.4. Müzik Klibi Kurgusu ........................................................................................... 15
2.1.5. Tanıtım ve Fragman Kurgusu .............................................................................. 16
2.1.6. Haber Kurgusu..................................................................................................... 16
2.1.7. Program Kurgusu................................................................................................. 16
2.2. Yayın Zamanına Göre Kurgu Türleri.......................................................................... 16
2.2.1. CanlıYayınlanan Programların Kurgusu ............................................................ 16
2.2.2. Banttan Yayınlanan Programların Kurgusu......................................................... 17
UYGULAMA FAALİYETİ.............................................................................................. 20
ÖĞRENME FAALİYETİ–3 .................................................................................................. 21
3. GÖRÜNTÜ DİLİNİN NOKTALAMA İŞARETLERİ: GÖRÜNTÜ GEÇİŞTÜRLERİVE
ETKİLERİ............................................................................................................................... 21
3.1. Temel Görüntü GeçişTürleri ve Etkileri .................................................................... 23
3.1.1. Kesme (cut).......................................................................................................... 23
3.1.2. Zincirleme Geçiş(mix) ........................................................................................ 25
3.1.3. Kararma ve Açılma.............................................................................................. 26
3.1.4. Bulanıklaşma ve Netleşme .................................................................................. 27
3.1.5. Bindirme .............................................................................................................. 27
3.1.6. Donma ................................................................................................................. 28
3.1.7. İris........................................................................................................................ 29
3.2. Efektli Görüntü GeçişTürleri vVe Etkileri................................................................. 29




1. KURGU
1.1. Kurgu Nedir?
Görüntülerin ve seslerin bir senaryo dâhilinde belli bir amaca uygun olarak peş peşe
sıralanmasına “kurgu” veya “montaj” denir. Video kurgu çalışmalarıtelevizyonculuk, sinema
ve reklaâmcılık sektörleri için büyük önem taşıyan bir iştir. İyi bir senaryoya, kaliteli
oyunculara sahip ve iyi çekilmişbir sinema filmi, kötü bir kurgucunun eline düştüğü takdirde
değerinden çok şey kaybedebilir, izleyici tarafından anlaşılmayabilir. Bu durumun tam tersi
de mümkündür: iyi bir kurgucu, yapımı çok daha hareketli, canlı, anlaşılır kılabilir, belirli
noktalara kadar çekim hatalarınıveya oyuncuların kusurlarınıgiderebilir.
Görüntü kurgusu yapan kişiler TV kuruluşlarında veya yapım şirketlerinde kurgucu,
montajcıgibi isimlerle veya kullandığıbilgisayar programının ismiyle (Avid’ci gibi) anılırlar.
Montajcılık basit düzeyde kesme ve birleştirme işi için kullanılırken kurguculuk teknik bilgi
dışında estetik ve kişisel yetenek gerektirir. İyi bir kurgucuda bulunması gereken bazı
özellikler şunlardır:
 Kurgucu iyi bir gözlemci olmalı, genişbir algılama sezisine sahip bulunmalıdır.
Bu özelliğini geliştirmek için izleyicinin özelliklerini öğrenmeye çalışmalı, insan
psikolojisini tanımalıdır.
 İyi yapılmışişleri ve yeni akımlarıizleyerek kendini geliştirmelidir.
 Teknolojik gelişmeleri yakından takip etmelidir.
 Yapımcı ve yönetmenin dediklerini dikkatle dinleyerek uygulamalı, bir adım
sonrasınıdüşünmeye çalışmalıdır.



 Mümkünse çekim aşamasında da bulunmalı ve aynı sahnenin birkaç çekimi
yapıldıysa hangisinin daha iyi olduğunu not almalıdır.
 İşini yaparken kararlı ve hızlı olmalı, işverenin zamanını ve parasını boşa
harcamamalıdır.
 Teknik ya da kurguyla ilgili sorunlar üzerine yanlış ya da eksik bilgi
vermemelidir.
Kurgu öğrenmek isteyen kişiler TV programlarını, sinema filmlerini, reklaâmlarıya da
klipleri seyirci gözüyle izlemekten kurtulmalıdır. TV karşısında oturduğu koltuktan kalkıp
işin mutfağına geçmeli, yapımı bir bütün olarak değil de parçalarıyla ayrı ayrı
algılayabilmelidir.

Bir yapımın kurgusunda ön planda olan kişiler yönetmen ve kurgucudur. Yönetmen,
görüntülerin çekimini gerçekleştirir ve işin nihai sonucunun ne olmasıgerektiği konusundaki
en yetkili kişidir. Kurgucu teknik ve estetik bilgisiyle yönetmenin kafasında oluşturduğu
resmi gerçekleştirir. Ancak tecrübeli bir kurgucu sadece yardımcı olmakla kalmazz,
fikirleriyle yönetmene ilham verebilir.
Bir kurgucu işini yaparken birkaç soru sürekli zihninde döner durur:
 Bir çekimden diğerine ne zaman ve nasıl geçmeliyim?
 Çekimlerin sırasınasıl olmalı?
 Yaptığım kurgu, filmin kolay anlaşılmasınısağlıyor mu?
 Yaptığım kurgu, izleyicinin daha keyifle seyretmesini, daha fazla korkmasını,
üzül-mesini veya gülmesini sağlayabiliyor mu?



Filmsel Zaman
TV stüdyo canlı yayınında gösterilen olay, gerçek yaşamda ne denli sürüyorsa,
yapımda da aynı sürede oluşacaktır. Bu nedenle TV yönetmeni bu olayı gerçek
yaşamdaki süre içinde çeşitli çekimlerle, olduğu gibi seyirciye göstermek zorundadır.
Mesela bir oyuncu bir odayı baştan sona geçsin ve diğer odaya girsin. Bu oyuncunun
hareketi TV canlıyayın çekiminde birebir süresinde izleyiciye aktarılır. Filmde ise tüm
bu olayıgerçek yaşamdaki sürede göstermek zorunda değiliz. Oyuncunun yürüyüşünün
bazı kısımlarını atabilir, bazı kısımları gerçek süresinden daha uzun kurgulayabiliriz.
Yani filmlerde bir olayı gerçek yaşamdakinden daha kısa ya da daha uzun verebiliriz.
Buna “filmsel zaman” diyoruz.
Filmsel zaman keyfîdir, yönetmen ve kurgucu, bütün bir günü birkaç dakikaya
sığdırabilecekleri gibi birkaç dakikalık bir olayıgerçek süresinden daha uzun bir sahne
hâlinde kurgulayabilirler. Alfred Hitchcock, “Notorious” (1946) adlıfilminde bütün bir
gece süren bir partiyi filmde 8 dakikada göstermiş, buna karşın parti öncesi hazırlık
sahnesinde kadın oyuncunun, kocası banyoda yıkanırken komodinin üzerinde duran
anahtarlığı çalmasını gerilim arttırmak için çok fazla uzatmıştır. Zaten Hitchcock,
“Film, hayatın sıkıcı anlarının kesilerek kısaltılmış hâlidir” diyerek bir filmin gerçek
hayatta yaşananlarıbirebir zamanlamasıyla vermeye mecbur olmadığına işaret eder.




1.2. Kurgunun Önemi
Rus sinema kuramcısı Lev Kuleşov, montajın
amacını şöyle tarif etmiştir: “Üzerine harfler yazılmış
küpleri bir araya getirerek kelime kuran çocukların yaptığı
gibi, yönetmen de filmi yapmak için ayrı, birbiriyle ilgisi
olmayan, farklıan ve günlerde çekilmişparçalarıbir araya
getirerek dağınık pozları en uygun, anlamlı, eksiksiz ve
düzenli bir şekilde sıralamalıdır.”
Kuleşov seyircilerin olayı anlamlandırmaları
bakımından kurgunun nasıl bir önem taşıdığını görmek
için 1920’lerde bir de deney yapmıştı. “Kuleşov etkisi”
(Kuleshov Effect) adı verilen bu deneyde önce yüzünde
hiçbir ifade olmayan bir adam yakın plan çekildi, ardından
ise bir tas çorba, küçük bir kız çocuğu ve bir tabut
görüntülendi. Bu 4 görüntüden daha sonra şu şekilde üç
kısa film oluşturuldu:
 film: Adam-çorba-adam
 film: Adam-kız çocuğu-adam
 film:; Adam-tabut-adam



Bu üç kısa film, üç farklı denek grubuna seyrettirildi. Birinci filmi, yani yüzünde bir
ifade olmayan adam, ardından çorba kâsesi ve tekrar adamın yüzünü seyreden gruba adamın
yüzünde nasıl bir ifade olduğu soruldu. Grubun çoğunluğu bu soruyu “açlık” şeklinde
cevaplandırdı. Aynı soruya ikinci filmi seyredenler “sevgi” üçüncü filmi seyredenler ise
“üzüntü” şeklinde cevap verdi. Seyirciler, adamın çekimiyle birlikte gösterilen görüntü
arasında psikolojik olarak bir bağlantı kurup farklı anlamlar çıkarmaya çalışmışlardı. Çünkü
seçilen ve ardarda sıralanan görüntüler izleyicinin mesajınızı nasıl algılayacağını etkiler.
Çekimler filmde öyle bir biçimde peş peşe getirilir ki, izleyiciler gerçekte görmedikleri bir
şeyi görmüşgibi olurlar.
Kuleşov iki ayrı sahnenin birleşmesinden yeni bir mana, yeni bir temsil ve bu
sahnelerin hiç de ifade etmediği üçüncü bir anlam ortaya çıktığınıbelirterek:: “Bu keşfim, beni
hayrete düşürdü. Bundan sonra montajın ne kadar büyük bir güce sahip olduğunu
kavrayabildim.” demiştir.
Bütün bunların ışığında bir filmin aslında üç kere çekildiğini söyleyebiliriz: 1. Proje-
senaryo aşamasında, 2. Çekimler aşamasında, 3. Kurgu aşamasında. İyi bir film her üç
aşamanın da başarıyla gerçekleştirilmesiyle ortaya çıkar.
1.3. Kurgunun Tarihçesi
Sinemayla televizyonun toplumsal hayata girmesi
arasında yarım asırlık bir zaman farkıvardır. Dolayısıyla
görüntü kurgusunun temellerinin sinema ile atıldığını,
televizyonunsa sinemadan gelen bu birikimi alarak
kendisine uyarladığısöylenebilir.
Sinemanın ilk yıllarında kurgu yalnızca değişik
sahnelerin bir araya getirilip birleştirilmesiydi. Çekilen
görüntülerdeki fazla kareler kesiliyor, filmler sahne sahne
birbirine bağlanıyordu. Zamanla bir filmin kesilip
birleştirilmesi için teknikler geliştirildi. Bu tekniklerle
hem filmin seyirci tarafından daha kolay anlaşılmasıı,
hem de verilmek istenen etkinin güçlendirilmesi
hedefleniyordu. Yirminci yüzyılın başlarında teknolojik
bir buluşolarak parlayan sinemanın bir sanat dalıhâaline
gelmesi, kurgunun gelişmesi ile mümkün oldu.
Sinema tarihinde kurguyu bilinçli olarak
uygulayan, Amerikalıyönetmen David Wark Griffith’tir. Griffith, 1908–1912 yıllarıarasında
çevirdiği 400 civarında kısa filmle sinemanın imkânlarını zorladı. Bu yönetmenin özellikle
Charles Dickens’in romanlarındaki kurgulama tekniğini ve paralel anlatım yöntemini
sinemaya uyguladığıbilinmektedir. Griffith’in en önemli filmi, sinemaya teknik olarak büyük
yenilikler getiren ve iyi bir gişe başarısı sağlayan ama ırkçılık yaparak zencileri aşağıladığı
için çok eleştirilen “Bir Milletin Doğuşu”dur (1915). Yakın çekim, iris, kararma ve açılma
gibi pek çok çekim-kurgu tekniğini geliştiren Griffith, “Ticaretten anlasaydım bu tekniklerden

birkaçını patente bağlardım ve yüzyıl film çevirsem kazanamayacağım parayı kazanırdım.”
demiştir.
Kurgu estetiği konusunda Rusya’da da çalışmalar yapıldı. Sovyetler Birliği döneminin
sinemacıları Eisenstein, Kuleşov ve Pudovkin, kurgunun insan algısı üzerindeki tesirlerini
araştırdılar. Eisenstein, ünlü filmi Potemkin Zırhlısı’nda en çarpıcı kurgulamayı elde
edebilmek için çok çaba göstermişve bu filmi sinema okullarında uzun yıllar boyunca örnek
film olarak seyrettirilmiştir.
Günümüz sinemasında kurgunun önemi daha da artmıştır. Sinemanın ilk yıllarında çok
az sayıda geçiş kullanılırken artık filmlerde çok daha fazla geçiş yapılmaktadır. Yeni
teknolojilerin ve bilgisayar efektlerinin kullanılmaya başlamasıyla bazı yapımların kurgu
aşamasıçekim aşamasından daha uzun sürmektedir.



1.4. Kurgu Yapma Amaçları
Her video kurgu bir amaca hitab eder. Yapılmışolan çekimleri kurgulamanın dört ayrı
amacıolabilir. Bunlar:;
 Düz birleştirme: En basit kurgu türüdür. Bir programa ait değişik parça
görüntüler senaryoda bulunan sıraya göre dizilir.ler. Bu tip bir kurgu çok fazla vakit almaz.
Süreyi ayarlama (trim): Programıoluşturan çekimlerin gerektiğinden daha uzun veya
kısa olduğu durumlarda görüntüler kurgulanır ve programın süresine sığacak şekilde
ayarlanır. Görüntülerin program için ayrılan süreden daha uzun olmasıveya filmin izleyicileri
sıkacak kadar uzun sürmesi önemli bir sorundur. Bazı yönetmenler, filmleri sinema
gösteriminde yapımcı şirket tarafından kısaltıldığı için filmin şirket tarafından kesilmemiş
hâalini film DVD’lerine eklerler (Director’s Cut).
Görüntülerin önceden belirlenmiş süreyi aşması kadar, belirlenmiş sürenin altında
kalması da önemli bir sorundur. Çekilen görüntüler yetersiz ve kısa kaldıysa ya kurgu
çalışması sırasında aynı görüntüler birkaç kez tekrarlanır ya da yeni görüntüler çekilerek
yapıma eklenir.
Hatayı giderme: Stüdyo kayıtlarında oluşan hata ya da hatalar zincirini gidermek için
görüntülerde düzenleme yapılır. Bu hatalar teknik veya içerik yönünden oluşmuş olabilir.
Görüntünün veya sesin kalitesiz olması, görüntü-ses arasında senkron olmaması, aks çizgisi
vb. kurallara kurgu sırasında uyulmamasıgibi teknik hatalar, kurguyu yeniden yapmayıveya
kurgu üzerinde düzeltmelere gitmeyi gerektirir.
Aynı şekilde yapımın içeriği de belli yönlerden kusurlu veya eksik bulunarak kurgu
çalışması tekrarlanabilir. Yanlış yapılmış bir kurgunun filmin anlaşılmasını zorlaştırması,
hukuk kurallarının ihlal edilmiş olması, bölümlerin birbiriyle çelişmesi veya mantık
hatalarının bulunmasıbu sebepler arasındadır.
 Etkiyi arttırmak: Programın içindeki olayları yönetmenin olaya bakışbiçimini
de dikkate alarak belirginleştirmek, programın görsel ve fikri çekiciliğini arttırmak için kurgu
yapılabilir. Böyle bir kurgu yoğun bir emek ve işçiliğin yanısıra tecrübe ve estetik bilgisi de
gerektirir.

2. KURGU TÜRLERİ
Yayıncılık sektöründe her tip programın hem türüne, hem de yayın zamanına (canlı
veya banttan) göre farklı bir kurgulama şekli vardır. Üzerinde çalışılan programın türüne
uygun bir hazırlık çalışmasıyapılmasıve doğru kurgu yönteminin seçilmesi hem daha hızlıve
kolay kurgu yapmamızı hem de ortaya çıkardığımız ürünün yayıncılık ölçütlerine uygun
olmasınısağlar. Şimdi yapımın niteliğine, yani programın türüne göre kurgunun türlerine göz
atalım.
2.1. Yapımın Niteliğine Göre Kurgu Türleri
2.1.1. Drama Kurgusu
Sinema televizyondan yaklaşık yarım asır önce icat edildiği için görüntü kurgusunun
sinema ile başladığı söylenebilir. Sinemanın ilk yıllarında yani sessiz filmler döneminde
oyuncular olayın tüm akışı mimikler ve vücut hareketleriyle seyirciye aktarıyorlardı. Bu da
oyunculuk kabiliyetinin önem kazanmasına sebep oldu. Zaten bu dönemde kameraların
hareketleri ve kurgu imkânlarıçok sınırlıydı.
Sinema filmi kurgusu genellikle Moviola, KEM veya daha gelişkin kurgu üniteleriyle
yapılır. Bu cihazlarda film kareleri tek tek seyredilir ve çekim sayılarına göre yan yana
eklenir. Kaba kurgu (rough editing) adı verilen bu ilk aşamadan sonra ince kurguya (final
editing’e)’e geçilir. Kaba kurgusu yapılan film, kurgucu ve yönetmen tarafından tekrar
seyredilir, her sahnenin uygun kesim noktası mumlu kalemle işaret edilir ya da makasla
kesilir. Kesilen ya da işaret edilen yerler daha sonra bir yapıştırıcıüzerinde birbirine eklenir.



Film parçalarını birbirine yapıştırmak için özel bir zamk kullanılır. Kurgucu silme, kararma,
açılma, zincirleme gibi optik efektleri, ince kurgusu yapılan çalışma kopyasıüzerinde kırmızı
renkli mumlu kalemle işaret eder ve laboratuara gönderir. Daha sonra tamamlanmış olan
çalışma kopyası ses ve müziklerin eşleşmesi için seslendirme stüdyosuna gönderilir.

Klaket ne işe yarar? Sinema filmlerinin çekiminde “klaket”

(clapboard) adıverilen 2 parçalıbir ahşap malzeme kullanılır. Her

çekimin başında klaketin kapanma görüntüsüyle sesi kameraya ve

ses kayıt cihazına kaydedilir.

Klaket kullanmanın iki amacıvardır:

Birincisi, klaket üzerine her çekimden önce tebeşirle filmin adı, çekim tarihi,

çekilen sahne ve çekim numarası ile çekim tekrarının sayısı yazılır. Yönetmen ve

kurgucu kurguya başlarken görüntüleri senaryo sayfalarındaki sahne ve çekim

numaralarına göre aramak için her film bandının başındaki klaket görüntüsüne bakarlar.

Klaketler ayrıca filmin ses ve görüntülerinin eşleştirilmesinde (senkronizasyon)

kullanılır. Sinema filmlerinde sesler ve görüntüler farklı bantlara kaydedilir.. Kurgu

sırasında filmde klaketin kapandığı anın görüntüsüyle ses bandında klaketin kapanma

(tak) sesinin duyulduğu nokta alt alta getirildiğinde ses ve görüntü bantları eşleştirilmiş

olur. Bu yapılmadığı takdirde ses görüntüye göre geriden veya ileriden gidebilecek,

örneğin, izleyici bardağın düşmesini gördükten birkaç saniye sonra kırılma sesini

duyacaktır.

Sinema filmlerinin çekimi, fotoğraf filmine benzer film yüzeyi üzerine kaydedildiği
için kurgusu da oldukça zahmetlidir. Öncelikle, ses ve görüntü farklı bantlara
kaydedildiğinden bunların eşgüdümlü (senkronize) hâale getirilmesi gereklidir. Ayrıca sinema
filmleri fiziki olarak da çok yer kaplarlar. 30 metre uzunluğundaki bir film bandı, sadece 1
dakikalık görüntü içerir. “Kıyamet” (Apocalypse Now) filminin 230 saatlik yani 370 bin
metrelik ham film çekiminden kurgulanarak kısaltılmış olması, bu işin zorluğu hakkında bir
fikir verebilir. Bu film uç bir örnek olsa da, çoğu sinema filminde çekildiği hâalde
kullanılmayan görüntülerin (tekrar çekimleri, farklı açılardan çekimler veya çıkartılan
sahneler) miktarı, kullanılandan kat kat fazladır. Kurguda elimizdeki malzeme ne kadar
fazlaysa o kadar fazla bakılması, denenmesi gereken yol vardır ve bu, işi oldukça uzatır.
Günümüzde filmli sinema kameralarıterk edilip HD ve benzeri türde dijital kameralarla
çekime başlandığı gibi, analog kurgu sistemleri de yerlerini hızla dijital, bilgisayarla kurgu
sistemlerine bırakmaktadır. Dijital kurgu sistemlerinde hem dijital kameralarla çekilenn, hem
de filmli kameralarla çekilen görüntüler kurgulanabilir. Eğer filmli kamerayla yapılan
çekimler dijital sistemde kurgulanacaksa film, “telesine” adıverilen bir işlemden geçirilir ve
dijital ortama aktarılır.





Dijital film kurgu sistemleri yönetmene ve kurgucuya birçok avantaj sağlar. Bunlardan
bazılarınışöyle sıralayabiliriz:
 Daha uygar bir çalışma ortamı
 Daha düşük maliyet
 Daha fazla hız
 Daha küçük ekip
 Malzemeye kolay erişim
 Değişik kurgu seçeneklerinin korunması
 Sesin gelişkin kullanımı
 Daha fazla efekt kullanma şansı
Ancak bir analog filmin hızlandırılmış gösterimiyle dijital (sayısal) görüntünün
hızlandırılmışgösterimi konusunda analog film kullananlar daha avantajlıdır. Örneğin, her iki
sistemde film parçamızı 10 kat hızlandırdığımızı düşünelim. Analog sistemler bu
hızlandırmayıhiç kayıpsız yapabilir.ler. Bir saniyede 25 kare yerine 250 kareyi, hızlandırarak,
ama hiçbirini atlamadan oynatabilirler. Oysa aynı hızlandırmayı bir dijital kurgu sisteminde
yaptığımızda sistem on kat hızlıgösterim yapabilmek için malzemenin yüzde 90’ınıatar, yani
bize her on kareden sadece birini gösterir. Dolayısıyla hızlandırılmış görüntüler konusunda
analog kurgu sistemleri bize daha zengin detaylar sunar, ayrıntılarıkaybetmez.





2.1.2. Belgesel Kurgusu
Televizyon ve sinema belgesellerinin doğa, tarih, bilim, gezi, araştırma gibi birçok alt
türü vardır. Belgesellerde önce belirlenen konuya ve senaryoya göre görüntü çekimi yapılır
veya arşivlerden görüntülü-sesli malzeme toplanır. Belgesel kurgusunun en zor taraflarından
biri, izlenmesi ve seçilmesi gereken ham görüntünün çokluğudur. Mesela, Fransız yapımı
“Kuşlar Kanatlı Uygarlık” belgeseli için 3 yılda 300 saatlik çekim yapılmış, ancak bunların
sadece 1,5 saati filmde kullanılabilmiştir. Ancak özellikle tarih konulu belgesellerde tam tersi
durum da söz konusu olabilmekte, özel çekilen veya arşivlerden toplanan görüntüler
belgeselin süresine göre yetersiz kalabilmektedir.

Kuşlar KanatlıUygarlık belgeseli

Belgeselde görüntülerin kurgulanma sırası genellikle çekim sırasıyla paralel gider.
Örneğinn,; göçmen kuşların bir yılını anlatan belgeselin kurgusunda görüntülerin, çekilme
sırasına göre sıralanmasıuygun olacaktır.
Video görüntülerin yanı sıra yapımı renklendirmek, anlaşılmasını kolaylaştırmak
amacıyla fotoğraflar, resimler, grafikler ve animasyonlar da belgesellerde kullanılır.
Fotoğraflar, sabit görüntüler olduğu için kurgu sırasında fotoğraf üzerinde yakınlaşıp
uzaklaşma (zoom) netleme-bulanıklaştırma (fokus-defokus) ile yukarı-aşağı hareketler (pan-
tilt) uygulanması yapımın canlılığını arttırarak izleyicinin dikkatini odaklandırır. Ayrıca
fotoğraflar arasıgeçişlerde değişik video efektler de uygulanabilir.
Belgesel filmlerin önemli bir ögesi de müzik ve efektlerdir. Yapımcının bütçesine göre
belgesel için özel müzikler yaptırılabilir veya konuya uygun düşen sanatçı albümleri telif
ücretleri ödenerek kullanılabilir. Müziğin görüntünün ruhunu yansıtması ve verilen mesajı
güçlendirmesi önemlidir. Ayrıca, kurgunun hızıyla müziğin ritmi de eşleşmelidir.



Belgesel görüntülerindeki doğal sesler ve konuşmalar, çoğu zaman konunun
anlaşılmasıiçin yeterli olmaz ve görüntünün üzerine okunmak üzere belgesel metinleri yazılır
ve bir spikere okutulur. Belgesel metni, görüntü çekimlerinden önce yazıldıysa sözün
görüntüyü desteklemesi için metinde değişiklikler yapılabilir.
Kurgu çalışmasıtamamlandıktan sonra yapım sinema için hazırlandıysa film fragmanı,
televizyon içinse tanıtım VTR’si hazırlanır.
2.1.3. Reklaâm Kurgusu
Televizyon reklaâmcılığı, sınırlızamandan dolayımesajın hızlıve anlaşılır bir biçimde
iletilmesi gereken bir görsel türdür. Bundan dolayıreklaâm filmleri daha fazla yazıve görüntü
efekti, daha yoğun ve etkili müzikler içerir; görüntüler genellikle diğer TV yapımlarına göre
daha hızla akar. Reklaâmların kurguları da yayın süresiyle kıyaslanmayacak kadar uzun
sürebilir.
Bir reklâm filminin hazırlanmasında senaryo belirlendikten sonra, “storyboard” adı
verilen ve çizgi romana benzeyen karakalem çizimleri yapılır. Reklaâm filminin çekiminde ve
kurguda sıraya konmasında, bu çizimlerdeki kamera çekim açılarıve çekim ölçekleri dikkate
alınır. Reklaâmın kurgusu yapılırken de eldeki görüntüler storyboard’daki sıraya göre
kurgulanır. Görüntünün üzerine gerekli müzik, efekt, yazılar ve animasyonlar eklendikten
sonra reklam yayına hazır hâale gelir.
2.1.4. Müzik Klibi Kurgusu

Müzik klipleri (veya diğer adıyla video klipler), tıpkı reklaâmlar gibi görselliğin ve
estetiğin ön planda olduğu çalışmalardır. Müzik klipleri diğer tüm video kurgu
çalışmalarından çok temel bir farkla ayrılır. Bu da kurgunun görüntü değil, ses öncelikli
yapılıyor olmasıdır.
Müzik kliplerinde konsept ve senaryo belirlendikten sonra tesbit edilen mekâanlarda
sanatçı ve gerekliyse klip oyuncuları çekimlenir. Sanatçı, klibi yapılan parçayı farklı
mekânlarda ve farklıçekim ölçekleriyle çekimlenirken birkaç kez baştan sona seslendirir. (Bu
çekimler sırasında kaydedilen sanatçının sesinin kurgu açısından bir değeri yoktur. Çünkü
kurguda şarkının orijinal stüdyo kaydıkullanılacaktır.).
Çalışmanın kurgusuna geçildiğinde ilk olarak klibi yapılan müzik parçasının tamamı
çalışma alanına baştan sona döşenir. Müzik kliplerinde başka bir ses öğesinin kullanımı çok
nadir olarak yapılır, bunlar da genellikle kapı veya dalga sesi gibi ortamı anlatan küçük ses
parçalarıdır. Klibe görüntülerin döşenmesinde ise varsa konunun akışı takip edilir, eğer
konulu bir klip değilse, görüntüler müziğin ritmine uygun aralıklarla peşpeşe eklenir.
Görüntülerin sıralanmasında, sanatçının ağız hareketlerinin ve varsa dansçıların figürlerinin
müzikle ters düşmemesi, geriden veya ileriden gitmemesi önemlidir. Hareketli parçaların
kliplerinde daha hızlıgeçişler vardır ve klip, daha fazla görüntü parçasıiçerir.
Müzik kliplerinde en çok tercih edilen yöntem budur. Ancak başka şekillerde de müzik
klipleri hazırlanabilir; örneğin, albümün sahibi olan sanatçının hiç görünmediği ve tamamen
dansçı/oyuncuların yer aldığı klipler, ya da video çekim yapılmadan, sadece animasyonların
oynatıldığı klipler de yapılmaktadır.

2.1.5. Tanıtım ve Fragman Kurgusu

Film fragmanları, sinema salonlarında ileri bir tarihte oynatılacak veya yeni gösterime
girmiş sinema eserlerini tanıtmak için kurgulanmış birkaç dakikalık video görüntülerdir.
Filmin konusunu, görüntü kalitesini ve oyuncularını en iyi anlatacak görüntüler peşpeşe
eklenir. Fragmanda filmin orijinal sesleri kullanılabileceği gibi filmi daha iyi özetlemek ve
izleyicileri özendirmek için bir üst ses (voice over) da de kullanılabilir.
Televizyon filmleri, dizileri ve programları için yapılan tanıtım videoları da sinema
fragmanları ile benzer yapıdadır. Aslında bütün tanıtım videolarında temel amaç, yapımın
görüntü-ses kalitesi, kurgusu, konusu veya kadrosu hakkında özendirerek o türün
meraklılarının yapımıizlemesini sağlamaktır.

2.1.6. Haber Kurgusu

TV haberleri günlük olarak üretilen ve yayınlanan yapımlar olduğundan kurguları da
son derece hızlıyapılır. Ancak bu durum haber kurgusunun basit veya kolay olduğu anlamına
gelmez. Bazen haber bülteni içinde 3 dakika yer tutacak bir haberin kurgusu için saatlerce
uğraşıldığıda olmaktadır.
Haber kurgusu, “Kurgu Teknikleri ve Estetiği” dersinin içerisinde müstakil bir modül
olarak yer aldığından burada detaylarına girilmeyecektir.

2.1.7. Program Kurgusu

Televizyon programları bir yayıncı kuruluşun kurgu işleri içinde en çok yer tutan
yapımlardır. Filmler, diziler ve müzik klipleri genelde yayıncı kuruluşların haricinde
kurgulanır. Televizyon kuruluşları içinde ise haber, program jenerik ve tanıtım kurguları
yapılır.
Bir TV kanalının günlük akışının büyük çoğunluğunu canlıveya banttan, değişik türde
programlar oluşturur. Canlı veya banttan programların kurgusunun nasıl yapıldığını şimdi
“Yayın Zamanına Göre Kurgu Türleri” başlığıaltında inceleyeceğiz.

2.2. Yayın Zamanına Göre Kurgu Türleri

Devamı Daha Sonra Gelecek...